Van'a bağlı bir ilçe olan ve Van Gölü kenarında yer alan Edremit ilçesinin etnik yapısını inceledik
Edremit deyince akla ilk olarak Balıkesir Edremit gelir. Ancak Balıkesir Edremit kadar güzel olan bir başka Edremit daha vardır. O da Van Gölü kenarında ve Van'a bağlı bir ilçe olan Edremit. Van'a giden çoğu kişi tarafında Van'ın ve bölgenin en güzel ilçesi olduğunu söylediklerine çoğu kez şahit oldum. Özellikle sahiline bolca övgü alan bir ilçe. Van Gölü kenarında Aquapark dahi bu ilçede kurulmuştur.
ETNİK YAPISI
Bizim işimiz Edremit'in bu güzelliklerini anlatmak değil. Ama kısaca bir değindik. Edremit ilçesi Van Merkez ile sınırdır. Ve etnik yapı açısında Merkez ile benzerlik gösterir.
İlçede Türk ve Kürt nüfusu yaşamaktadır. Türk nüfusu Van'ın birçok ilçesinde mevcuttur. Edremit ise Türk nüfus oranının en yüksek olduğu ilçelerin başında gelmektedir.
İlçedeki Türk nüfus sahil kenarındaki eski Edremit merkezinde ve sahile yakın yerleşimlerde toplanmıştır. Sahil boyu yerleşimlerin çoğunluğu Türk nüfusun çoğunluk olduğu alanlardır. Buralarda Kürt nüfusu da vardır. Bazı köylerde ise Türk ve Kürt nüfusu yaklaşık oranlardadır.
Yanyana olan bazı mahalleler ve köylerde etnik oran birden farklılık gösterebilir. Tıpkı burada olduğu gibi başka il ve ilçelerde de Türk ve Kürt mahallelerinin birbirinden ayrı olduğu görülmektedir.
Van Merkeze yakın olan bölgeler yeni kurulmuş ve kalabalık mahallelerdir. Kürt nüfusu buralarda oldukça yoğundur. Yine Gevaş sınırında olan eski bir belde olan Çiçekli de nüfusun tamamına yakını Kürtlerden oluşmaktadır.
Türk nüfusu Edremit'in asıl merkezi olan Eski Cami, Yeni Cami mahallelerinde. Ve bu eski merkezin arka taraflarında kurulmuş olan iki büyük yerleşim yeri olan Erenkent ve Erdemkent Mahallelerinde toplanmıştır. Yazının içinde bahsetmiştim, bazı mahallelerin nüfusunun büyük bir bölümü Türklerden oluşmaktadır. Esentepe mahallesinin nüfusu da Türk ve Kürt nüfusun birbirine yakın olduğu mahalledir.
İlçedeki Türk nüfusunun bir kısmı yerli bir kısmı da Küresünnidir. Yerli denilen Türkler Karakoyunlu Türkmenleridir. Karakoyunlu Türkmenleri ve Küresunni Türkleri Van'ın birçok ilçesinde yerleşim kurmuşlardır. İl ve ilçe merkezleri ise genellikle bu nüfustan oluşmaktadır.
Elmalık ve Kavurma köyleri ilçe merkezi ile neredeyse bütünleşmiş köylerdir. Bu iki yerleşim Türk nüfustan oluşmaktadır. Kavurma'ya merkezle bütünleştiği için Kürt nüfusu da yerleşmiştir. Yine Van Gölü kenarında yer alan Kıyıcak ta Türk yerleşimidir. Mahalle olarak ise sonradan Eski Cami Mahallesine bağlanmıştır.
Köprüler ve Enginsu köyleri de Türk yerleşimlerindendir. Bunun haricinde merkezdeki diğer mahalle ve birkaç köyde daha Türk nüfusu vardır. Ancak azınlık durumdadır.
Edremit ilçesi tıpkı Van Merkez ve Erciş gibi Merkezi eskiden bu yana Türk nüfusun çoğunluk olduğu bir yerleşimdi. Ancak zaman içinde köylerden gelen nüfusun etrafta kurduğu mahallelerin büyümesi ile burada da Türk nüfus azalmasa da Kürt nüfusun gerisine düşmüştür.
Van'dan Ermeni tehciri olmadan önce Merkez ve çevresinde neredeyse tamamen Türk ve Ermeni nüfusu yaşamaktaydı. Sadece uzak yerleşimlerde Kürt nüfusu vardı. Ermenilerin boşalttığı köylerde bugün Kürtler yerleşmiş durumdadır. Ayrıca Ermenistan'dan sürülen Kürt aşiretlerinin bir kısmı da Van'a yerleşmiştir. Ermenilerin yerine yerleşen Kürt nüfus genelde Ermenistan'dan göç eden Kürtlerdir.