Anadolu Aleviliği ile diğer Alici inançları ayıran en önemli özelliklerden birisi de kendilerine Kızılbaş demeleridir. Peki bunun anlamı nedir? Nereden gelir?
Anadolu Aleviliğinde kullanılan Kızılbaş olma terimini ve nereden geldiğini merak eden çoktur. Kökeni nedir? Ne zaman ortaya çıkmıştır. İşte bu başlık altında ki yazımızda buna cevap vermeye çalışacağız.
BİRKAÇ TANE İDDİA VAR
Anadolu'da yaşayan Türkmen Alevilerine Kızılbaş denilmesi ile ilgili birkac iddia vardır. En fazla kabul görenleri yazacak olursak. Birinci iddia;Şah İsmail, II. Bayezid ile bir anlaşma yaparak, askerlerini Anadolu’dan Suriye’ye geçirir. Bu askerlerin başlarında kırmızı takkeler bulunmaktadır. Bundan dolayı Şiilere Kızılbaş adı verilirken, Anadolu Alevileri de Kızılbaş adını almışlardır.
İkinci iddia; Bu görüş de yine Şah İsmail’in askerleri ile ilgilidir. Şah İsmail’in Şii olan askerleri, diğerlerinden farklı olarak başlarında kırmızı bir külah taşımaktadırlar. Onlara izafeten Anadolu Alevilerine de Kızılbaş denilmiştir.
Üçüncü iddia; Müslümanlık’tan önce Şamanlık dinine mensup olan ve daha sonra Aleviliği kabul eden Türkmenlerin dini ayinlerini idare eden Şamanlar, başlarına kırmızı bir külah giyerlerdi. Alevi dedeleri de başlarına kırmızı külah giyerek derneklerini idare ettiklerinden dolayı, Sünni Türkler tarafından Anadolu Alevilerine Kızılbaş ismi verilmiştir.
Dördüncü iddia; Erdebil tekkesi şeyhlerinden Şeyh Haydar (894/1488), on iki dilimli kızıl bir taç giymiş ve kızıl sarık sarmaya başlamış ve derecelerine göre müritlerine de aynı tacı sarıklı veya sarıksız olarak giydirmiştir. Bu nedenle Erdebil Tekkesi mensuplarına Kızılbaş adı verilmiştir.
Bu konuda bircok iddia mevcuttur. En makul olanlarını yazdik.
ULU OZANLARIN HEPSİ TÜRKMEN
Kızılbaşlığın kurucusu sayılan San İslamil Hatayı dahil, Pir Sultan Abdal, Nesimi, Fuzuli, Yemini, Virani, Kul Hikmet Kızılbasların yedi Ulu Ozanıdır. Hepsi Türkmendir. Hepsinin de Türkçe şiirleri vardır.
KIZILBAŞLIK SOYDAN GELİYOR
Birisinin sonradan kılzılbaş olması gibi bir durum söz konusu olmuyor. Kızılbaş olan birisinin ailesi de atasıda Kızılbaş oluyor. Bu sebeple Kızılbaşlar, diğer bir deyişle Türkmen Alevileri soylarını Anadolu'da en iyi koruyan topluluktur.