Gümüşhane, Karadeniz bölgesinde yer alan bir ilimizdir. Merkez ilçe ile birlikte 6 ilçesi bulunmaktadır. Merkez'den sonra en kalabalık nüfusu Kelkit ilçesinde toplanmıştır.

Gümüşhane Merkez, Torul, Kelkit, Şiran, Kürtün ve Köse ilçeleri Gümüşhane'yi oluşturan yerleşim birimleridir. Gümüşhane ili Karadeniz Bölgesinde olmasına rağmen Karadeniz iklimi pek görülmez. Karasal iklimin hakim olduğu bir ildir.

Sadece Torul ilçesi hem Karadeniz iklimi hem de Doğu Karadeniz Bölgesine has şiveye sahiptir.

Gümüşhane'nin etnik yapısını anlatmaya başlayalım. Gümüşhane il merkezi dahil bütün ilçelerde Türk nüfusun çoğunlukta olduğu bir ildir. Türk nüfusuna sadece çoğunluk demek doğru olmaz. Türk olmayan nüfus çok azdır demek daha doğru olur.

Gümüşhane bilinenin aksine fazlaca Alevi yerleşimine sahiptir. Doğu Karadeniz'de ki diğer illerin toplamından daha fazla Alevi nüfusu vardır. Türk Alevi nüfusu içerisinde Türkmen Alevi ve Çepni Alevileri yer almaktadır.

Orta ve Doğu Karadeniz Bölümlerindeki Çepni Alevi nüfusunun bağlı olduğu Güvenç Abdal Ocağı Gümüşhane'dedir.

Sünni Türkler ile Alevi Türklerin bir arada yaşadığı birçok köy mevcuttur. Şimdiye kadar Alevi- Sünni ayrımını gösterecek neredeyse hiçbir olay görülmemiştir.

Gümüşhane'de Zazaca ve Kürtçe konuşan 10 civarı Alevi köyü de mevcuttur. Bu köyler Erzincan ve Tunceli civarından Gümüşhane'ye göç etmişlerdir. Bu köylerin çoğu Kelkit ilçesindedir. Ancak Kürtçe ve Zazaca konuşan bu köylerin çoğunda Türkmen Alevisi olduklarını söylemektedirler. 

Gümüşhane'ye göç etmeden önceki yaşadıkları bölgelerde bu diller konuşulduğu için Kürtçe ve Zazaca bildikleri düşünülmektedir.

Gümüşhane'de az sayıda Çerkes nüfusu da vardır. 93 Harbinden gelenlerin yerleştiği Şiran ilçesinde Çerkes yerleşkeleri vardır.

Gümüşhane ileTrabzon sınır illeri olduğu için çokça etkileşim olmuştur. Trabzonluların yayla ve mezralarının büyük bölümü Gümüşhane sınırlarında yer alır. Yine Trabzonluların kurduğu onlarca köy vardır.

Yine Trabzon gibi Gümüşhane de Çepni nüfusun yoğun olduğu bir ildir. Hem Sünni Çepni nüfusu hem de Alevi Çepni nüfusu vardır. Kürtün ilçesi Çepni nüfusun en yoğun olduğu ilçedir. İlçede en kalabalık Türk topluluğu Çepnilerdir.

Torul ilçesi başta da belirttiğimiz gibi hem Karadeniz iklimi hem de Karadenizle özdeşleşmiş şivesi ile Gümüşhane'nin diğer ilçelerinde çok daha farklıdır. Türk Milliyetçiliğinin ve Türk Edebiyatının en önemli isimlerinin başında gelen Hüseyin Nihal Atsız'ın baba tarafı Torul'ludur.

Gümüşhane ilimiz Karadeniz bölgesinde yer aldığı için acaba Laz varmı gibi sorularla karşılaşabilirsiniz. Gümüşhane'de Laz yerleşimi yoktur. Lazca konuşan Gümüşhane'li de bulunmamaktadır.

Gümüşhane'de Badıllı Aşiretinden Türkmenlerin kurduğu çok sayıda köy mevcuttur. Urfa ve başka diğer illerde Kürtçe de bilen bu aşiretin Gümüşhane'de ki yerleşimlerinde Kürtçe konuşulmaz da bilinmez de.