Adıyaman Alevileri

Adıyaman Alevîleri genellikle bir arada yaşarken, bazı yörelerde ise Sünnîlerle beraber yaşamaktadır. Bu bağlamda Adıyaman, Alevi-Sünni, Türk-Kürt, Müslüman-Hristiyan olmak üzere birçok etnik unsur ve dine mensup kişilerin bir arada yaşadığı, Türkiye mozaiğinin en güzel örneklerini bünyesinde barındıran, huzurun, barışın, egemen olduğu, birlikte yaşama kültürünün yaşatıldığı ender şehirlerdendir. Adıyaman merkez, Besni, Çelikhan, Gölbaşı, Kâhta ve Tut ilçelerinde Alevîler bulunuyorken Samsat, Sincik ve Gerger ilçelerinde Alevî yerleşim birimi bulunmamaktadır. Adıyaman yöresinde Kureyşan, Memi Haciyan, Derviş Gevr, Seyyid Derviş Cemal, Ağu İçen, Üryan Hızır ocaklarına bağlı dede ve talipler bulunmaktadır. 

Adıyaman Merkez ilçe Alevi nüfusu

Merkez ilçenin nüfusu TUİK 2011 verilerine göre 270.117’dir. Merkez ilçeye bağlı 130 köy bulunmaktadır. Merkez ilçesine bağlı köylerin 57’sinda Alevîler ikamet etmekte ve bu köylerin 10 tanesinde Alevîler ve Sünnîler beraber yaşamaktadır. Merkez ilçe ve köylerinde tahminen 56.451 Alevî vatandaş bulunmaktadır. Alevî toplam nüfusunun merkez ilçe toplam nüfusuna oranı yaklaşık % 20,6’dır.

Besni ve Çelikhan ilçeleri Alevi nüfusu

Adıyaman Besni ilçesinin toplam nüfusu 79.443’tür. Besni ilçesinin Alevî nüfusunun toplamı, kesin olmayan verilere göre 4.390’dır. Alevî toplam nüfusunun Besni toplam nüfusuna oranı yaklaşık olarak % 5,5’tir. İlçede bulunan köylerden 13 tanesinde Alevi nüfus vardır. Adıyaman Çelikhan ilçesinin toplam nüfusu 15.205 ve buradaki Alevî nüfusun tahmini olarak 4206’dır. Çelikhan’daki Alevî nüfusun, Çelikhan ilçesinin toplam nüfusuna oranı, % 27,6’dır. Bu ilçede de 4 köy ve beldede Alevi nüfüs yaşamaktadır.

Gölbaşı Alevi nüfüsu

İlçe nüfusu 47560’tır. İlçeye bağlı 35 köy vardır. Bu köylerin yedisinde ve ilçe merkezinde Alevî halk bulunmaktadır. Bunların sadece birinde Sünnîlerle Alevîler beraber oturmaktadırlar. Bu ilçede Alevî sayısı tahminen 5942’dir. Gölbaşı merkezinde 4000 Alevî yaşamaktadır. Alevî nüfusun toplam nüfustaki payı yaklaşık olarak % 12,5’tir.

Kahta ve Tut Alevi nüfüsu

Adıyaman Kâhta ilçesinin toplam nüfusu 117.378’dir. Burada Alevîlerin yaşadığı bir köy ve bir mahalle bulunmaktadır. Bu iki yerleşim yerinde Alevî toplam nüfusu 868'dir. Alevî nüfusun toplam nüfusa oranı, % 0,007’dir. Adıyaman Tut ilçesinin toplam nüfusu 19.789’dur. Tut ilçesinde sadece Yalankoz köyünde Alevîler bulunmaktadır. Yalankoz köyünün nüfusunun Tut ilçesinin nüfusuna oranı % 2,6’dır.

Toplam nüfusa oranları %11

İl genelinde köylerin on beşinde Alevî ve Sünnîler birlikte yaşamakta; altmış üçünde ise sadece Alevîler nüfus bulunmaktadır. Adıyaman genelinde Alevî nüfusun yoğun olarak bulunduğu yerler sırasıyla Adıyaman merkez ve merkeze bağlı bazı köyler, Gölbaşı, Besni ve Çelikhan’dır. Kâhta ilçesinde iki yerleşim yerinde, Tut ilçesinde sadece bir yerleşim yerinde Alevîler yaşamaktadır. Ayrıca Adıyaman’a bağlı Gerger, Samsat ve Sincik ilçelerinde Alevî yerleşim yerleri bulunmamaktadır. Yörede yaşayan Alevîlerin Adıyaman nüfusuna oranı yaklaşık % 11,8’dir.

Kaynakça:

http://www.emakalat.com/download/article-file/63752